Świadczenia z tytułu niepełnosprawności dziecka to między innymi zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne. Opowiadamy Wam o ty, jak się o nie ubiegać i komu przysługują.
To już trzeci odcinek z Marzeną Pilarz-Herzyk – Mamą Prawniczką. Tym razem zapraszamy Was do cyklu pytania i odpowiedzi w temacie świadczeń jakie przysługują rodzicom niepełnosprawnego dziecka.
Pytania:
- Jak uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności?
- Czy dziecko może mieć ustalony stopień niepełnosprawności i co dają te stopnie?
- Jakie zasiłki przysługują w związku z orzeczeniem o niepełnosprawności?
- Dlaczego tak ważne orzeczeniu są punkty 7. i 8.?
- Spotkałam się informacją o zasiłku pielęgnacyjnym i świadczeniu pielęgnacyjnym, czy to nie jest to samo?
- Moje bliźniaki urodziły się w 26. tygodniu. Czy mogę się ubiegać o świadczenie „Za życiem”?
- Jakie programy, inne formy wsparcia można uzyskać w związku z niepełnosprawnością?
- Co rodzic może odliczyć od podatku?
Świadczenia z tytułu niepełnosprawności
Zapraszamy do subskrybowania naszego kanału: https://www.youtube.com/c/FundacjaWcześniakPośpiesznymNaŚwiat/videos. Bądźcie z nami co wtorek o 9:00 z poranną kawą! Poniżej znajdziecie też linki do innych nagrań z poradami dla rodziców wcześniaków.
Katarzyna Nawrocka: Dzień dobry, kolejny odcinek programu „Pośpiesznym na świat” i znowu witam Was w cyklu „Pytania i odpowiedzi”.
Razem ze mną Marzena Pilarz Herzyk – mama i prawniczka. Dzisiaj będziemy rozmawiać o świadczeniach z tytułu niepełnosprawności dziecka.
Marzena Pilarz-Herzyk: Tak, dzień dobry, dzisiaj o niepełnosprawności.
KN: To zaczynamy. Ja odpytuję, a ty odpowiadasz
MPH: Dobrze.
Orzeczenie o niepełnosprawności
KN: Jak uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności?
MPH: Orzeczenie o niepełnosprawności uzyskujemy w zespołach albo miejskich, albo powiatowych orzekających o niepełnosprawności. Instytucją odwoławczą są takie zespoły wojewódzkie. Natomiast to, o czym trzeba pamiętać przy dzieciach, przy orzeczeniach o niepełnosprawności, to że rozgraniczamy granicę wieku 16. roku życia i wszystkie orzeczenia związane z dziećmi będą właśnie tymi orzeczeniami wydawanymi do 16. roku życia. Trzeba przy tym pamiętać, że ono musi się wiązać z upośledzeniem, albo fizycznym, albo psychicznym. Musi być podejrzenie, że ta choroba czy upośledzenie, jakkolwiek byśmy tego nie nazywali, będzie trwało przez okres co najmniej dwunastu miesięcy, więc to nie może być coś, co wyleczymy krótko mówiąc – w najbliższym tygodniu, dwóch czy nawet kilku miesiącach. Co więcej, trzecią przesłanką jest konieczność sprawowania pomocy dziecku, w tym przypadku w zaspokojeniu podstawowych potrzeb życiowych. Jeżeli te wszystkie trzy przesłanki są spełnione, możemy się starać o orzeczenie o niepełnosprawności. Oczywiście od razu warto pamiętać i warto mieć to w głowie, że to nie jest tylko złożenie wniosku, który sam w sobie jest rzeczywiście dość obszerny. Tu jest potrzebna bardzo szczegółowa dokumentacja medyczna, która będzie bardzo szczegółowo badana, bardzo często będzie po prostu zorganizowana komisja lekarska i ta dokumentacja musi zaświadczać, że nasze dziecko tego orzeczenia potrzebuje, więc na pewno trzeba się do tego dobrze przygotować, zanim tak naprawdę o to orzeczenie wystąpimy.
KN: Czy dziecko może mieć ustalony stopień niepełnosprawności i co dają te stopnie?
MPH: Nie. Dzieciom nie ustalamy stopnia niepełnosprawności. Stopień niepełnosprawności ustalamy w tych orzeczeniach powyżej 16. roku życia i na ich podstawie później na przykład, ktoś może mieć w zaświadczeniu jakieś ograniczenia odnośnie pewnego rodzaju prac. Firma na przykład, może korzystać zatrudniająca taką osobę z dopłat z tytułu zatrudniania osoby o określonym stopniu niepełnosprawności. Natomiast w przypadku dzieci czy wszystkich osób, już też później nastolatków do 16. roku życia, orzekamy tylko o niepełnosprawności, ale bez wskazania dokładnego stopnia. Wszystkie orzeczenia dla dzieci wydawane są na czas określony, maksymalnie właśnie do tego 16. roku życia. Później trzeba obowiązkowo przejść na nowo proces już z ustalaniem stopnia niepełnosprawności.
Zasiłek dla rodzica dziecka niepełnosprawnego
KN: Jakie zasiłki przysługują w związku z orzeczeniem o niepełnosprawności?
MPH: Główne dwa zasiłki, też główne dwa cele, dla którego składa się, jeśli chodzi o kwestie finansowe, wniosek o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności to jest, zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne. Bardzo podobnie się nazywają, a o czymś innym są, bo zasiłek pielęgnacyjny to jest taki, bardzo mała tak naprawdę kwota dopłaty, bo to jest niespełna 200 złotych.
KN: W skali miesiąca.
MPH: W skali miesiąca, tak. Ona minimalnie co roku wzrasta, ale to nie są jakieś duże różnice. Natomiast drugie z tych świadczeń to świadczenie pielęgnacyjne. To jest świadczenie dla rodzica dziecka w tym przypadku, który deklaruje, że zrezygnuje z jakiejkolwiek aktywności zawodowej. W tym roku to świadczenie wynosi 1907 złotych, natomiast pobierając to świadczenie, absolutnie nie można żadnej działalności podejmować. Czy to w formie działalności gospodarczej czy umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło, nie ma żadnej możliwości podejmowania jakiejkolwiek pracy. To jest ten punkt, o który rodzice od wielu lat walczą, żeby pozwolić im przynajmniej do jakiejś granicy rzeczywiście dorabiać też przy okazji opieki nad dzieckiem. Zwłaszcza dzisiaj w dobie pracy zdalnej i pracy online to byłoby możliwe, bez szkody tak naprawdę dla dziecka. Natomiast orzeczenie o niepełnosprawności jest tutaj punktem koniecznym, żeby starać się o te zasiłki. Bez orzeczenia nie ma możliwości uzyskania tego zasiłku.
KN: Marzeno, ja dopytam. Czy kwoty, o których wspomniałeś są kwotami netto czy brutto?
MPH: To są kwoty wypłacane już, to są kwoty dopłat netto, bo tutaj nie ma kwoty brutto/netto, to nie jest umowa o pracę, z której odprowadzamy podatki, składki itd. To jest kwota po prostu wypłaty miesięcznej oczywiście.
KN: Rozumiem. Dlaczego punkt 7. i 8. jest tak ważny w orzeczeniu?
MPH: Wszyscy rodzice, którzy czy składali już wniosek o orzeczenie o niepełnosprawność, czy przedłużają go, wiedzą, że zawsze zwraca się uwagę właśnie na punkt 7. i 8. Tak naprawdę, czy on jest zaznaczony w tym orzeczeniu, bo właśnie to od niego zależy prawo do pobierania tego świadczenia pielęgnacyjnego w kwocie około dwóch tysięcy złotych. Jeżeli w orzeczeniu od te punkty nie będą zaznaczone, rodzic nie ma prawa do korzystania z tego świadczenia. O czym są te punkty, tak w skrócie? Punkt siódmy, wskazuje na konieczność stałego zapewnienia opieki dziecku, a punkt ósmy wskazuje na konieczność współudziału rodzica w rehabilitacji, w zajęciach szkolnych, w dodatkowych zajęciach rozwojowych. Natomiast warunek jest taki, że one obydwa muszą być. Rzeczywiście, orzeczenie musi potwierdzać, że dziecko wymaga spełnienia tych warunków. Właśnie po to, żeby rodzic mógł starać się o świadczenie pielęgnacyjne.
Świadczenie pielęgnacyjne
KN: Spotkałam się z informacją o zasiłku pielęgnacyjnym i świadczeniu pielęgnacyjnym. Czy to nie jest to samo?
MPH: Nie, bo tak jak rozróżniłam, zasiłek pielęgnacyjny, a świadczenie pielęgnacyjne są zupełnie różne. Świadczenie pielęgnacyjne to jest to świadczenie, które rodzic dostanie jeżeli zadeklaruje rezygnację z pracy i oczywiście, jeżeli w tym orzeczeniu o niepełnosprawności będziemy mieć te zaznaczone magiczne punkty 7 i 8. Zasiłek pielęgnacyjny to jest taka miesięczna dopłata do kosztów jakie rodzice ponoszą w związku z wychowywaniem dziecka z niepełnosprawnością, ale to jest kwota niespełna 200 złotych miesięcznie.
KN: Moje bliźniaki urodziły się w 26. tygodniu. Czy mogę ubiegać się o świadczenie za życiem?
MPH: Świadczenie wynikające z ustawy „Za życiem”, czyli taka jednorazowa wypłata czterech tysięcy złotych, jak najbardziej przysługuje bardzo często rodzicom wcześniaków, aczkolwiek nie z powodu samego wcześniactwa. Sam fakt urodzenia dziecka przedwcześnie nie powoduje konieczności wypłaty tego zasiłku, dlatego że ten zasiłek, czy tak naprawdę to świadczenie, bo to jest świadczenie, a nie zasiłek, wypłacany jest w przypadku choroby, bądź upośledzenia, które wystąpiło w okresie prenatalnym, bądź w czasie porodu. Natomiast samo narodzenie przedwcześnie nie jest tą chorobą, nie jest traktowane jako ta choroba zagrażająca życiu. Musi być inna podstawa, która wyniknęła na podstawie wcześniactwa, która będzie uprawniała do korzystania, właśnie z tego świadczenia i w momencie, kiedy weszła ta ustawa kilka lat temu, było tak, że nawet na oddziałach neonatologicznych jeszcze w szpitalu te zaświadczenia się uzyskiwało, tak naprawdę na podstawie, de facto tylko tego, że urodziłyśmy przedwcześnie. Zwłaszcza takie skrajne wcześniaki, było to dość łatwo uzyskać, ale te procedury później się zmieniły, dość mocno zaostrzyły i tu rzeczywiście znowu musi być dokumentacja medyczna potwierdzająca, ale jakąś chorobę, która zagraża życiu dziecka, która wiąże się z upośledzeniem powstałym w okresie prenatalnym, bądź w czasie porodu.
KN: Jakie inne formy wsparcia można uzyskać w związku z niepełnosprawnością?
MPH: W przypadku dzieci na pewno powinniśmy pamiętać o Wczesnym Wspomaganiu Rozwoju. To jest coś, co jest często pomijane i rodzice, mam wrażenie, są rzadko o tym informowani, a tak naprawdę spore wsparcie z tego mogą uzyskać. Przede wszystkim, nie ma konieczności posiadania orzeczenia o niepełnosprawności, żeby móc korzystać właśnie z tego wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. W takim wypadku, więc nie musimy przechodzić tych wszystkich procedur, ta choroba nie musi być jeszcze tak rozwinięta, żeby już była na tyle zdiagnozowana, żeby uprawniała do orzeczenia, a mamy prawo do wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Wczesne wspomaganie przysługuje dzieciom od narodzin do szóstego roku życia dziecka, czyli tak naprawdę do rozpoczęcia szkoły. W ramach tego programu można wykorzystać szereg zajęć terapeutycznych, psychologicznych, służących pomocą rodzicom w przeróżnych schorzeniach, przy różnych zaburzeniach dziecka. Nie ma też konieczności zwracania się o orzeczenie do komisji orzekającej o niepełnosprawności, bo tu jest procedura znacznie prostsza, to są po prostu poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Natomiast to musi być poradnia państwowa, to nie może być poradnia prywatna. Tam trzeba udać się, po prostu z opinią z przedszkola, z opinią lekarza, z opinią terapeuty, jeśli już do jakiegoś terapeuty chodzimy, jeśli z jakichś zajęć korzystamy, poradnia wydaje zaświadczenie o konieczności takiego wsparcia.
Ulga rehabilitacyjna
KN: I już na koniec. Co rodzic może odliczyć od podatku?
MPH: Tzw. ulga rehabilitacyjna, to jest rzeczywiście ulga, która pozwala na odliczenie od podatku kosztów związanych z posiadaniem na utrzymaniu dziecka z orzeczoną niepełnosprawnością. Natomiast to już będzie dotyczyło tylko rodziców, których dzieci rzeczywiście mają orzeczenie o niepełnosprawności. Czyli dopóki go nie mamy, to z tej ulgi nie możemy korzystać. W tej uldze rehabilitacyjnej mamy dwa rodzaje wydatków, które możemy odliczyć:
Możemy odliczyć w całości wydatki wynikające z konieczności dostosowania domu do potrzeb dziecka niepełnosprawnego.
Tak zwane wydatki limitowane – do kwoty 2280 zł rocznie np. z tytułu utrzymania samochodu osobowego celem dojazdu na rehabilitację, czy utrzymanie psa przewodnika w przypadku dzieci niedowidzących, czy niewidzących, ale też może to być ulga na leki, choć tu jest trochę inny sposób określania tej kwoty, bo odliczamy różnicę pomiędzy kwotą 100 zł a tym faktycznie poniesionym wydatkiem.
Wszystko musi być potwierdzone fakturami, rachunkami, żeby te wydatki można było odliczyć od podatku.
KN: Bardzo Ci dziękuję za wszystkie odpowiedzi. Mam nadzieję, że jeszcze się spotkamy. A na razie chciałabym, żebyśmy zaprosiły naszych widzów na kolejny odcinek. To co, zapraszamy ?
MPH: Zapraszamy serdecznie.
KN: Do zobaczenia.
Poprzedni odcinek:
Pośpiesznym na świat – odcinek 38 – Wczesniakowo.pl – grupa wsparcia rodziców wcześniaków