Z opublikowanego w czerwcu 2008 r. raportu Rzecznika Praw Obywatelskich wynika, że rodzi się przedwcześnie coraz więcej dzieci wymagających specjalistycznej opieki perinatalnej. Są to noworodki z niską (poniżej 2.500 g) i skrajnie niską (poniżej 1.500 g) masą urodzeniową. Wymagają one intensywnej terapii neonatologicznej, która powinna być im zagwarantowana na najwcześniejszym etapie życia. Niestety, oddziały neonatologiczne w całym kraju borykają się z problemami, które w bezpośrednim stopniu wpływają na poziom opieki oraz jej rezultaty. Niedobory lub braki podstawowego sprzętu jak respiratory, inkubatory, pompy infuzyjne czy kardiomonitory skutkują bardzo poważnymi konsekwencjami dla życia i zdrowia wcześniaków. Ponadto, w 2006 r. w porównaniu z 2005 r. zmniejszono o 7,2% liczbę oddziałów położniczo-ginekologicznych i o 2% liczbę łóżek. Liczba oddziałów patologii ciąży spadła o 16,7%, a łóżek o 12,3% pomimo zwiększonej o 4% liczby porodów. Przy wzroście liczby porodów należy się spodziewać, że w skali roku dla ok. 1500 pacjentek nie będzie miejsc do porodu w Warszawie.
Liczba zgonów niemowląt pozostaje w ścisłym związku z występowaniem wcześniactwa. 80% zmarłych w 1 miesiącu życia noworodków to wcześniaki. Dane dotyczące umieralności wcześniaków są zastraszające. Przyczyny niepowodzeń są różnorakie, a najważniejsze z nich związane są z niewystarczającą opieką profilaktyczną nad ciężarną, utrudnionym dostępem do badań specjalistycznych, niewykształconym w pełni trójstopniowym systemem opieki perinatalnej, a także stylem życia kobiet odbiegającym od wymogów zdrowotnych. Narodowy Program Zdrowia, rozpisany na lata 2007-2015, przewiduje poprawę opieki zdrowotnej nad matką, noworodkiem i małym dzieckiem.
Program ma na celu:
Jednym z głównych zadań jest unowocześnienie programu trójstopniowej opieki perinatalnej. System ten polega na rozróżnieniu szpitali pod kątem ich specjalizacji. W szpitalach pierwszego stopnia powinny być prowadzone zdrowe ciąże o normalnym przebiegu, w szpitalach drugiego stopnia powinien znajdować się oddział patologii ciąży, choć w ograniczonym zakresie, natomiast trzecim elementem systemu powinny być tzw. centra perinatalne, czyli wysoko wyspecjalizowane ośrodki, w których powinny rodzić się wcześniaki i tam być otoczone opieką. Drugim istotnym zadaniem jest pełna realizacja świadczeń zapobiegania chorobom, wczesne wykrywanie zaburzeń oraz odchyleń w stanie zdrowia dzieci poprzez realizację programów profilaktycznych, badań przesiewowych, bilansów zdrowia i obowiązkowych szczepień. Oczekiwane korzyści to poprawa stanu zdrowia noworodków urodzonych przedwcześnie, zmniejszenie liczby dzieci niepełnosprawnych oraz wyrównanie szans zdrowotnych dzieci w Polsce.
