Podstawy prawne i zasady przekazania 1% podatku na rzecz Fundacji
Podstawę prawną do przekazywania na rzecz organizacji pożytku publicznego 1% podatku stanowi art. 27 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, zgodnie z którym podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych może, na zasadach i w trybie określonym w przepisach odrębnych, przekazać 1 % podatku na rzecz wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego.
„Art. 27. Ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie
- Podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych może, na zasadach i w trybie określonym w przepisach odrębnych, przekazać 1% podatku obliczonego zgodnie z odrębnymi przepisami na rzecz wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego.
- Otrzymane przez organizację pożytku publicznego środki finansowe pochodzące z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych mogą być wykorzystane wyłącznie na prowadzenie działalności pożytku publicznego.
2a. 1 W przypadku wydatkowania przez organizację pożytku publicznego środków finansowych pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych w sposób niezgodny z ust. 2, stwierdzonego w wyniku kontroli, o której mowa w art. 29, lub kontroli przeprowadzonej przez inny organ kontroli państwowej, naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celno-skarbowego, minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego wydaje decyzję zobowiązującą organizację pożytku publicznego do zwrotu nieprawidłowo wydatkowanych środków, określając kwotę podlegającą zwrotowi i termin, od którego nalicza się odsetki. W zakresie nieuregulowanym stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.
2b. Środki, o których mowa w ust. 2a, są przekazywane na rzecz Funduszu Wspierania Organizacji Pożytku Publicznego.
2c. Organizacja pożytku publicznego wyodrębnia w ewidencji księgowej środki, o których mowa w ust. 2, w tym wysokość środków wydatkowanych na promocję 1% podatku dochodowego od osób fizycznych, o której mowa w art. 27c ust. 1.
- Minister właściwy do spraw finansów publicznych zamieszcza w terminie do dnia 30 września każdego roku, na stronie internetowej urzędu obsługującego ministra wykaz organizacji pożytku publicznego, zawierający: nazwę i numer wpisu organizacji pożytku publicznego do Krajowego Rejestru Sądowego, oraz wysokość środków otrzymanych przez tę organizację, pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych za rok poprzedzający.
- Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego zamieszcza w terminie do dnia 31 grudnia każdego roku na stronie internetowej urzędu obsługującego tego ministra sporządzoną na podstawie sprawozdań, o których mowa w art. 23 ust. 1-2 i 2b, informację dotyczącą w szczególności wydatkowania przez organizacje pożytku publicznego środków finansowych pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych za rok poprzedni.”
Podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych są podatnicy rozliczający się na zasadach określonych w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. O podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. Z 2010 r. Nr 51, poz. 307, ze zm.) I na zasadach określonych w ustawie z 20 listopada 1998 r. O zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930, ze zm.). Ustawy te w analogiczny sposób regulują zasady, na jakich następuje przekazywanie 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych odpowiednią regulację zawiera art. 45c, który poniżej został przytoczony w brzmieniu obowiązującym od 15 marca 2017 r., które będzie miało zastosowanie począwszy od przychodów uzyskanych przez podatników za 2016 r. W ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne zasady przekazywania 1% podatku dochodowego reguluje art. 21b tej ustawy.
Art. 45c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w brzmieniu obowiązującym od 15 marca 2017 r.)
„1. Naczelnik urzędu skarbowego właściwy miejscowo dla złożenia zeznania podatkowego, na wniosek, o którym mowa w ust. 3 i 3a, przekazuje na rzecz jednej organizacji pożytku publicznego działającej na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego, wybranej przez podatnika z wykazu, o którym mowa w ustawie o działalności pożytku publicznego, zwanej dalej „organizacją pożytku publicznego”, kwotę w wysokości nieprzekraczającej 1% podatku należnego wynikającego:
1) z zeznania podatkowego złożonego w terminie określonym dla jego złożenia, albo
2) z korekty zeznania, o którym mowa w pkt 1, jeżeli została dokonana w ciągu miesiąca od upływu terminu dla złożenia zeznania podatkowego
– po jej zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy w dół.
- Warunkiem przekazania kwoty, o której mowa w ust. 1, jest zapłata w pełnej wysokości podatku należnego stanowiącego podstawę obliczenia kwoty, która ma być przekazana na rzecz organizacji pożytku publicznego, nie później niż w terminie dwóch miesięcy od upływu terminu dla złożenia zeznania podatkowego. Za zapłacony podatek, o którym mowa w zdaniu pierwszym, uważa się również zaległość podatkową, której wysokość nie przekracza trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. Z 2016 r. Poz. 1113, 1250, 1823 i 1948) za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej.
- Za wniosek uważa się wskazanie przez podatnika w zeznaniu podatkowym albo w korekcie zeznania, o których mowa w ust. 1, jednej organizacji pożytku publicznego poprzez podanie jej numeru wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego oraz kwoty do przekazania na rzecz tej organizacji, w wysokości nieprzekraczającej 1% podatku należnego.
3a. Za wniosek uważa się również wskazanie przez podatnika, o którym mowa w art. 34 ust. 9, w oświadczeniu sporządzonym według ustalonego wzoru, jednej organizacji pożytku publicznego poprzez podanie jej numeru wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Oświadczenie składa się urzędowi skarbowemu, o którym mowa w art. 45 ust. 1b, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.
3b. Oświadczenie złożone w terminie, o którym mowa w ust. 3a, wraz z rocznym obliczeniem podatku, o którym mowa w art. 34 ust. 9, dla potrzeb przekazania 1% podatku należnego traktuje się na równi z zeznaniem podatkowym, o którym mowa w ust. 1 pkt 1. Złożenie oświadczenia oznacza wyrażenie zgody na przekazanie kwoty w wysokości 1% podatku należnego.
- Kwotę, o której mowa w ust. 1, naczelnik urzędu skarbowego przekazuje w terminie od maja do lipca roku następującego po roku podatkowym, za który składane jest zeznanie podatkowe, na rachunek bankowy właściwy do przekazania 1% podatku podany przez organizację pożytku publicznego zgodnie z przepisami ustawy o działalności pożytku publicznego. Kwota ta jest pomniejszana o koszty przelewu bankowego.
- Naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby organizacji pożytku publicznego, we wrześniu roku następującego po roku podatkowym przekazuje organizacji pożytku publicznego zbiorczą informację o:
1) danych identyfikacyjnych (imię, nazwisko i adres), w tym obojga małżonków, którzy na wniosek podlegają łącznemu opodatkowaniu, oraz
2) wysokości kwoty, o której mowa w ust. 1, przekazanej na rzecz tej organizacji,
3) przeznaczeniu kwoty, o której mowa w ust. 1, przez organizację pożytku publicznego (cel szczegółowy)
– jeżeli podatnik w zeznaniu podatkowym lub w korekcie zeznania, o których mowa w ust. 1, wyraził zgodę na przekazanie organizacji pożytku publicznego danych wymienionych w pkt 1 i 2, lub wskazał cel szczegółowy, o którym mowa w pkt 3.
- Naczelnik urzędu skarbowego odstępuje od przekazania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego, jeżeli:
1) organizacja nie podała, zgodnie z ustawą o działalności pożytku publicznego, numeru rachunku bankowego właściwego do przekazania 1% podatku lub numer tego rachunku jest nieprawidłowy;
2) organizacja została usunięta z wykazu prowadzonego zgodnie z art. 27a ustawy o działalności pożytku publicznego;
3) podatnik we wniosku, o którym mowa w ust. 3 i 3a, podał numer wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, którego nie zawiera wykaz prowadzony zgodnie z art. 27a ustawy o działalności pożytku publicznego.
6a. W przypadku gdy kwota wskazana we wniosku, o którym mowa w ust. 3 przekracza wysokość, o której mowa w ust. 1, naczelnik urzędu skarbowego przekazuje kwotę w wysokości, o której mowa w ust. 1, z uwzględnieniem ust. 4.
- Podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 2a, składający zeznanie podatkowe w trakcie roku podatkowego, wybierają organizację pożytku publicznego z wykazu, o którym mowa w ust. 1, określonego za poprzedni rok podatkowy.
- Minister właściwy do spraw finansów publicznych, uwzględniając potrzebę sprawnego zorganizowania procesu przekazywania kwot z tytułu 1% podatku, może upoważnić, w drodze rozporządzenia, podległy organ, inny niż określony w ust. 1, do realizacji zadania, o którym mowa w ust. 1.
- Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór oświadczenia, o którym mowa w ust. 3a, wraz z objaśnieniami co do sposobu jego wypełniania, terminu i miejsca składania, mając na celu umożliwienie identyfikacji podatnika i urzędu skarbowego, do którego kierowane jest oświadczenie, oraz poprawne przekazanie 1% podatku należnego.”
Z przytoczonej regulacji wynika, że przekazanie 1% podatku dochodowego następuje poprzez podanie w odpowiedniej rubryce znajdującej się na końcu formularza rocznego zeznania podatkowego (lub formularza korekty do tego zeznania) numeru wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, tj. W przypadku Fundacji Wcześniak Rodzice-Rodzicom nr KRS 0000191989 oraz kwoty do przekazania na rzecz Fundacji, w wysokości nieprzekraczającej 1% podatku należnego, po zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy w dół. Podanie tych danych uważane jest za wniosek podatnika o przekazanie na rzecz wybranej przez niego organizacji pożytku publicznego 1% podatku. Niezwykle ważne jest poprawne wpisanie numeru, pod którym Fundacja jest zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym, ponieważ każda omyłka skutkować będzie tym, że 1% podatku nie zostanie przekazany na rzecz Fundacji.
Podatnicy, uzyskujący dochody od organu podatkowego, którzy:
- Nie uzyskali w roku podatkowym innych dochodów (z wyjątkiem niektórych opodatkowanych ryczałtowo lub podatkiem liniowym od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolne);
- Nie korzystają z odliczeń;
- Nie rozliczają się wspólnie z małżonkiem;
- Nie rozliczają się na zasadach przewidzianych dla osoby samotnie wychowującej dziecko;
- Nie osiągają, obok dochodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym (w Polsce), również dochodów z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- Nie mają obowiązku doliczenia kwot uprzednio odliczonych
W celu przekazania 1 % podatku na organizację pożytku publicznego nie muszą wypełniać odrębnego zeznania podatkowego. Osoby te otrzymują bowiem PIT-40A, który przez organ rentowy jest przesyłany również do właściwego urzędu skarbowego. Jeżeli osoby takie chcą przekazać 1% swojego podatku na organizację pożytku publicznego, to począwszy od tego roku wystarczy, że wypełnią i złożą u właściwego naczelnika urzędu skarbowego krótki formularz PIT-OP, którego instrukcja wypełnienia znajduje się na początku niniejszej informacji. Trzeba przy tym pamiętać, że rozwiązanie to nie może być zastosowane przez osoby, które chcą przekazać na rzecz organizacji pożytku publicznego kwotę mniejszą niż 1% podatku należnego.
Warunkiem przekazania 1% podatku jest zapłata należnego podatku dochodowego w pełnej wysokości nie później niż w terminie 2 miesięcy od upływu terminu do złożenia zeznania podatkowego, czyli nie później niż do dnia 30 czerwca.
Naczelnik urzędu skarbowego ma obowiązek przekazać wpływy z 1% podatku na rzecz danej organizacji pożytku publicznego w terminie od maja do lipca roku następującego po roku podatkowym, za który składane jest zeznanie podatkowe, na rachunek bankowy właściwy do przekazania 1% podatku dochodowego od osób fizycznych, podany właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Kwota ta jest pomniejszana o koszty przelewu bankowego.”.
Przekazanie 1% na rzecz organizacji pożytku publicznego nie stanowi ani ulgi podatkowej, ani darowizny. Wskazując w zeznaniu podatkowym organizację, na rzecz której ma zostać przekazany 1% podatku, podatnik niejako wyręcza ministra właściwego do spraw finansów publicznych w dystrybucji środków publicznych, decydując, na jaki cel zostanie przeznaczona kwota w wysokości 1/100 jego podatku dochodowego za ubiegły rok podatkowy. W odróżnieniu od darowizny nie są to środki, które podatnik dobrowolnie wykłada z własnej kieszeni, bowiem podatek ten i tak musi zostać przez podatnika zapłacony na rzecz Fiskusa. Podatnik decyduje tylko, na jaki cel zostanie przekazana część zapłaconego przez niego podatku, nie większa niż 1%.
Ponieważ w art. 27 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie mowa jest o podatnikach podatku dochodowego od osób fizycznych, pomocy Fundacji w formie przekazania na jej rzecz 1% podatku nie mogą udzielić podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych.
Nie ma przeszkód, by podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, którzy dokonali na rzecz Fundacji darowizny w danym roku podatkowym, pomniejszyli dochód podlegający opodatkowaniu za ten rok o wysokość dokonanej darowizny (nie więcej jednak niż o 6% – zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) i jednocześnie dokonali w zeznaniu rocznym przekazania 1% wpłaconego podatku na rzecz Fundacji lub innej organizacji pożytku publicznego.