Informacje prasowe Fundacji Wcześniak

Warszawa, 13 listopada 2012 r.

Światowy Dzień Wcześniaka

17 listopada 2012 r.

W sobotę 17 listopada po raz drugi obchodzony będzie Światowy Dzień Wcześniaka. Dla uczczenia tego dnia w wielu krajach na świecie kluczowe i najbardziej charakterystyczne budynki zostaną podświetlone na fioletowo. Będą to między innymi Empire State Building w Stanach Zjednoczonych i CN Tower w Kanadzie. Polska również włączyła się w Global Illumination Initiative przez podświetlenie od godz. 18.00 Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Działania ogólnoświatowe na rzecz wcześniaków promowane są przez znaną piosenkarkę Celine Dion.

Z okazji Światowego Dnia Wcześniaka Fundacja Wcześniak Rodzice-Rodzicom oraz Instytut Matki i Dziecka organizują wystawę pt. ?Wcześniaki ? wczoraj i dziś?. Otworzy ją Krajowy Konsultant ds. Neonatologii Pani Profesor dr hab. Ewa Helwich. Honorowy patronat nad wydarzeniem objęła Marszałek Sejmu Pani Ewa Kopacz.

Tegoroczne polskie obchody Światowego Dnia Wcześniaka odbędą się w Sejmie RP jako kontynuacja zainicjowanych przed rokiem działań w Parlamencie Europejskim
z racji podpisania ?Apelu o działanie na rzecz zdrowia wcześniaków? i wystąpienia Prezesa Fundacji Wcześniak w PE.

Wernisaż wystawy odbędzie się 17 listopada w Sejmie RP. Następnie zostanie ona przeniesiona do szpitala św. Zofii w Warszawie, przy ul. Żelaznej 90, a później na ul. Krakowskie Przedmieście przed Kościół Św. Anny w Warszawie, gdzie będzie można ją oglądać przez tydzień od 20 do 27 listopada. Wystawa eksponowana będzie również w całej Polsce na oddziałach wcześniaków w szpitalach referencyjnych 2. i 3. stopnia.

Wcześniactwo jest poważnym problemem ogólnoświatowym

W Polsce rocznie rodzi się 314 000 dzieci, z czego 6,7% przedwcześnie, a więc przed 37. tygodniem ciąży.

Spośród wszystkich rodzących się w ciągu roku dzieci 5,5% ma masę poniżej 2,5 kg, w tym 0,46% to dzieci z masą 500?999 g. Dzięki wprowadzeniu w 1995 roku trójstopniowego systemu opieki perinatalnej, którego jednym z celów jest zapewnienie, aby porody dzieci z wagą poniżej 900 g odbywały się w szpitalach 3. stopnia poziomu opieki, wskaźniki te dynamicznie maleją.

Umieralność okołoporodowa w 2010 roku wyniosła w grupie dzieci urodzonych z masą 500?999 g 47,68%, a 4,13% w grupie dzieci z masą 1000?2499 g i 0,16% powyżej 2500 gram. Dwadzieścia lat temu (w 1990 roku) te liczby były dwukrotnie wyższe.
W grupie dzieci urodzonych z masą 500?999 g umieralność okołoporodowa wynosiła wtedy ponad 85,78% (źródło: Fundacja Wcześniak Rodzice-Rodzicom).

W Unii Europejskiej rodzi się każdego roku 500 000 wcześniaków ? tj. jeden na dziesięć noworodków. Noworodki urodzone przedwcześnie stanowią największą grupę pacjentów dziecięcych w Europie. W zależności od kraju liczba porodów przedwczesnych w Europie waha się pomiędzy 6,3% a 11,4%.

W dniu 23 listopada 2011 r. w Parlamencie Europejskim w Brukseli z inicjatywy Fundacji Wcześniak oraz EFCNI odbyła się uroczysta prezentacja oraz podpisanie ?Apelu o działanie na rzecz zdrowia wcześniaków?, którego celem jest poprawa jakości życia dzieci przedwcześnie urodzonych poprzez ujednolicenie standardów opieki na wcześniakami w całej Europie oraz opieka i wsparcie dla rodzin tych dzieci. Dwa miesiące temu Parlament Europejski na posiedzeniu grupy roboczej ponownie zajął się ta problematyką.

Konsekwencje wcześniactwa

Wcześniejsze urodzenie się dziecka wpływa na jego zdrowie nie tylko w pierwszych godzinach życia, ale także może mieć swoje konsekwencje w przyszłości.

Wcześniaki są najliczniejszą grupą pacjentów dziecięcych. Przedwczesny poród jest jedną z głównych przyczyn śmiertelności i zachorowalności niemowląt (dane Fundacji Wcześniak).

Przedwczesne urodzenie jest przyczyną słabszego rozwoju narządów wewnętrznych. Konsekwencją wcześniactwa w późniejszych latach mogą być również m.in. trudności
w uczeniu się i zaburzenia ruchowe, mózgowe porażenie dziecięce, deficyt sensoryczny, problemy układu krążenia, cukrzyca i alergie. Przedwczesne urodzenie podwyższa także ryzyko zaburzeń umysłowych, w tym także w życiu dorosłym.

Czynniki zwiększające ryzyko wcześniactwa

Można wyodrębnić trzy grupy ryzyka. Te związane ze stylem życia to m.in. palenie papierosów i spożywanie alkoholu przez kobietę w ciąży, zażywanie narkotyków, wysoki poziom stresu, późna opieka lekarska w okresie ciąży czy brak wsparcia społecznego.

Do czynników o charakterze medycznym zalicza się infekcje dróg moczowych
i pochwy, wysokie ciśnienie krwi, cukrzycę, zaburzenia krzepnięcia krwi, niedowagę lub otyłość.

Czynnikami demograficznymi są wiek matki poniżej 17. lub powyżej 35. roku życia, niski status społeczno-ekonomiczny.

O FUNDACJI WCZEŚNIAK

Fundacja Wcześniak Rodzice-Rodzicom powstała w 2003 roku z inicjatywy rodziców wcześniaka pod patronatem merytorycznym Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie. Od 2010 r. jest organizacją pożytku publicznego (KRS: 0000191989). Głównym obszarem działań jest szeroko rozumiana pomoc rodzicom dzieci urodzonych przed 36. tygodniem ciąży w postaci dostępu do informacji, fachowej literatury, grup wsparcia działających przy Programie Mentor, wsparcia finansowego oraz kontaktów
z innymi rodzicami wcześniaków zaprzyjaźnionych z Fundacją.

Fundacja opracowuje obecnie projekt uruchomienia Narodowego Centrum Wcześniaków, placówki medycznej, której celem ma być zapewnienie rodzicom dziecka, które ukończyło 12. miesiąc życia i zostało wypisane ze szpitala, możliwości otrzymania konsultacji medycznych i specjalistycznych w jednym miejscu, zapewnienie porad najlepszych specjalistów, prowadzenia szkoleń pediatrów, specjalistów i pielęgniarek w zakresie opieki nad wcześniakami, centralizacja danych dotyczących rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie.

Więcej informacji na stronie: www.wczesniak.pl

O KLINICE NEONATOLOGII I INTENSYWNEJ TERAPII NOWORODKA INSTYTUTU MATKI I DZIECKA

Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka rozpoczęła swoje działanie
w obecnym kształcie w 1997 roku. Składa się z 2 części: w jednej przebywają dzieci
w okresie adaptacji do samodzielnego życia po urodzeniu razem z mamami (system ?rooming in?, czyli ?matka razem z dzieckiem?). Część druga to Intensywna Terapia, wyposażona w specjalistyczny sprzęt służący do leczenia i monitorowania czynności życiowych noworodków urodzonych przedwcześnie.

Instytut Matki i Dziecka od dawna interesował się problemami wcześniactwa, a Klinika Neonatologii od początku swojego istnienia uznała to zagadnienie za swój priorytet. Zajmuje się noworodkami skrajnie niedojrzałymi, urodzonymi przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży i z masą ciała poniżej 1000 gramów, które wymagają wsparcia oddechowego, leczenia niewydolności krążenia, specjalnych metod żywienia przez wiele miesięcy, zanim będą mogły oddychać samodzielnie i ssać pokarm z piersi swojej mamy.

W IMiD powstały pierwsze na terenie Polski badania regionalne oceniające rozwój somatyczny, poznawczy i psychiczny dzieci urodzonych przed 32. tygodniem ciąży,
z masą ciała poniżej 1500 g po osiągnięciu 2 i 6 lat.

Wieloletnie i wielodyscyplinarne doświadczenie w diagnostyce i leczeniu noworodków z wadami wrodzonymi i patologiami wymagającymi interwencji chirurgicznej pozwala na ich kompleksowe leczenie. Osiągnięcia diagnostyki prenatalnej, położniczej, kardiologicznej i genetycznej, szybkie podjęcie działań przez neonatologa i chirurga ma olbrzymie znaczenie w powodzeniu leczenia operacyjnego i możliwości powrotu do zdrowia.

Klinika jest ośrodkiem akredytowanym do szkolenia specjalistycznego w dziedzinie neonatologii, co oznacza, że przekazuje lekarzom chcącym specjalizować się
w neonatologii, pediatrii i perinatologii swoją wiedzę i doświadczenie w diagnozowaniu zagrożeń, unikaniu ryzyka powikłań i leczeniu. Jest również włączona w programy badawcze krajowe i międzynarodowe, których celem jest wypracowanie nowoczesnych standardów diagnostycznych, leczniczych i organizacyjnych.

LISTA BUDYNKÓW PODŚWIETLONYCH KOLOREM FIOLETOWYM W RAMACH GLOBAL ILLUMINATION INITIATIVE

Polska:
Pałac Kultury i Nauki w Warszawie

Canada:
CN Tower, Toronto, ON

US:

The Empire State Building

Ireland:

Liberty Hall, Dublin

The Convention Centre, Dublin

Clearys Department Store, Dublin

The Mansion House (home of the Lord Mayor), Dublin

Cork City Hall, Cork

Bulgaria: illumination of the municipality in Sofia

Cyprus: Venetian walls in Nicosia. The Venetian Walls were built in the 16th century during the Venetian rule of the island by the architect Julio Savorniano. It is the biggest fortification structure on the island and it is considered as a model of the Renaissance fortification architecture.

Slovakia: Bratislava castle

Arena theathre (Bratislava)

Shopping mall Milenium (Martin)

City Nitra

Warszawa, 13 listopada 2012 r.

Globalne obchody Światowego Dnia Wcześniaka

Fundacja Wcześniak oraz EFCNI o konieczności poprawy opieki nad dziećmi dotkniętymi wcześniactwem

17 listopada z okazji Światowego Dnia Wcześniaka, Europejska Fundacja na rzecz Opieki nad Noworodkami (EFCNI) wspólnie z Fundacją Wcześniak Rodzice – Rodzicom wzywają do ustanowienia w Europie jednolitych standardów opieki nad niemowlętami dotkniętymi wcześniactwem. Jakość wsparcia udzielanego rodzicom i ich przedwcześnie narodzonemu potomstwu ma bezpośredni wpływ na wysokość wskaźników śmiertelności
i niepełnosprawności niemowląt[i]. Neonatologowie podkreślają konieczność poprawy profilaktyki i ochrony zdrowia w okresie rekonwalescencji. Rodzicom należy udzielić dokładnych informacji medycznych i świadczyć pomoc przed przyjęciem dziecka do szpitala, w trakcie jego pobytu na oddziale i po zakończeniu leczenia w placówce[ii]. Raport EFCNI ?W trosce o dzień jutrzejszy? (Caring for tomorrow) zawiera szczegółowe propozycje działań zmierzających do poprawy sytuacji.

W Europie co roku przedwcześnie przychodzi na świat 500 tys. dzieci. Już w czasie ciąży kobieta powinna być poinformowana o czynnikach ryzyka wcześniactwa, ponieważ przedwczesny poród może powodować u dziecka wiele problemów zdrowotnych[iii]. U wcześniaków częściej występują choroby przewlekłe, takie jak schorzenia układu oddechowego i układu krążenia, cukrzyca oraz niepełnosprawność w postaci porażenia mózgowego czy kłopotów ze słuchem
i wzrokiem, ale także zaburzenia zachowania i uczenia się. Zarówno brak dostępu do informacji i edukacji wśród matek, jak i błędy w opiece szpitalnej mogą zwiększyć ryzyko powikłań wcześniactwa. Około 40% niemowląt urodzonych przed 32. tygodniem ciąży ma dysplazję oskrzelowo-płucną. Potencjalne długoterminowe skutki takiego stanu to zwiększone ryzyko zgonu w niemowlęctwie i przewlekła choroba płuc. Pożądane jest leczenie pacjentów z grupy ryzyka w klinikach specjalistycznych. Po opuszczeniu szpitala niemowlęciem powinien zajmować się lekarz rodzinny znający historię jego choroby. Dodatkowo należy edukować rodziców, aby sami jak najlepiej potrafili pielęgnować swoje dziecko przebywające na oddziale intensywnej opieki czy też pozostające w domu. Niestety, do tej pory tylko niewiele państw europejskich prowadzi tego rodzaju politykę.[iv]

? Tylko niektóre kraje posiadają wytyczne postępowania z niemowlęciem i jego rodziną na wypadek wystąpienia wcześniactwa ? mówi dr Tomasz Makaruk, Prezes Fundacji Wcześniak Rodzice-Rodzicom.

 

Niemowlęta urodzone przedwcześnie to nie tylko ?mali pacjenci?

Edukacja rodziców oraz opracowanie właściwych standardów opieki to działania niewystarczające. Oprócz tego szpitale powinny tworzyć i modernizować oddziały intensywnej terapii noworodka.

? Dzieci, które przyszły na świat z nie w pełni rozwiniętymi zdolnościami przeżycia, potrzebują odpowiedniej przestrzeni, ciszy, spokoju, a przede wszystkim obecności rodziców ? mówi Silke Mader, przewodnicząca Rady Fundacji EFCNI i jedna
z autorek raportu EFCNI ?W trosce o dzień jutrzejszy?, w którym po raz pierwszy zgłoszono postulat opracowania jednolitych w całej Europie standardów opieki nad noworodkiem.

Współczesne oddziały intensywnej opieki rzadko kiedy w pełni zaspokajają specyficzne potrzeby dotkniętych wcześniactwem dzieci oraz ich rodzin. Szczególnie jest to widoczne w kwestii aranżacji sal szpitalnych i w samej organizacji opieki, niesprzyjającej rozwojowi niemowlęcia i prowadzeniu życia rodzinnego.

? Z tego powodu nasz raport zawiera także rekomendacje dotyczące projektu pomieszczeń oddziałów intensywnej opieki ? wyjaśnia Silke Mader. Na przykład, w każdym oddziale intensywnej terapii noworodka należy stosować się do odpowiednich norm niskiej intensywności światła i hałasu, co pomaga rozwijać się najmniejszym i najbardziej wrażliwym dzieciom. Wykazano, że czynniki stresogenne, tj. światło i hałas wpływają negatywnie na rozwój mózgu wcześniaków[v]. Pośród inkubatorów i sprzętu medycznego powinno być wystarczająco dużo miejsca na kangurowanie i bliski kontakt fizyczny z rodzicami, kiedy noworodek kładziony jest na piersi dorosłego. Te praktyki wspomagają rozwój zmysłów węchu i dotyku wcześniaków. Rodzicom należy zapewnić warunki umożliwiające całodzienne przebywanie z dzieckiem, gdyż to pomaga mu przetrwać trudne początki życia po urodzeniu.

 

Dobra opieka ? bez niepotrzebnego stresu

Innym ważnym aspektem są warunki pracy personelu medycznego oddziału intensywnej terapii.

Jeśli zespół pracowników medycznych wykonuje swoje zadania z większą satysfakcją i w mniejszym stresie, zmniejsza się prawdopodobieństwo popełnienia przez nich błędów, a zwiększa efektywność ich pracy. Sprzyja temu dobrze zaaranżowane miejsce pracy, zaprojektowane w ujęciu ?holistycznym?, gdzie jest ułatwiony dostęp do aparatury medycznej oraz lepsze warunki do zachowania higieny, np. poprzez umożliwienie większej swobody poruszania się czy zredukowania plątaniny kabli. Podobnie pozytywnie oddziałuje na pracowników oddziałów intensywnej opieki posiadanie kawałka własnej przestrzeni dostępnej tylko dla personelu.

---

[i] European Foundation for the Care of Newborn Infants (Hrsg.): Too little, too late? Why Europe should do more for preterm infants,
EU Benchmarking Report 2009/2010, executive summary, p.5 (Za małe, zbyt późno? Dlaczego Europa powinna zrobić więcej dla wcześniaków?, Raport UE 2009/2010,  raport i rekomendacje, str.5)

[ii] European Foundation for the Care of Newborn Infants (Hrsg.): Too little, too late? Why Europe should do more for preterm infants,
EU Benchmarking Report 2009/2010, executive summary, p.5 (Za małe, zbyt późno? Dlaczego Europa powinna zrobić więcej dla wcześniaków?, Raport UE 2009/2010,  raport i rekomendacje, str.5)

[iii] European Foundation for the Care of Newborn Infants (Hrsg.): Caring for Tomorrow ? EFCNI White Paper

on Maternal and Newborn Health and Aftercare Services, 2011, P. 64, 23 9 (W trosce o dzień jutrzejszy ? Raport EFCNI . Zdrowie
i  rekowalescencja młodych matek i noworodków )

[iv] European Lung Foundation, Factsheet: Preterm birth and the lungs, p.4 (www.european-lung-foundation.org) (Europejska Fundacja ds. Chorób Płuc). Tekst Informacyjny: Wcześniactwo a stan płuc, str. 4, www.european-lung-foundation.org)

[v] Huppertz C., Schott C.,Linderkamp, O.: Können Umgebungsfaktoren die neurologische Entwicklung eines frühgeborenen Kindes verbessern?
in: Bundesverband ?Das frühgeborene Kind? e.V. (Hrsg.), Informationsbroschüre ?Neue Wege gehen?, p.14ff.

Warszawa, 13 listopada 2012 r.

Światowy Dzień Wcześniaka 17 listopada 2012 r.

Najważniejsze wiadomości

 

 

1. Czym jest Światowy Dzień Wcześniaka?

Światowy Dzień Wcześniaka, 17 listopada 2012 r., to globalny ruch, mający na celu podniesienie świadomości na temat wcześniaków, podkreślenie ciężaru przedwczesnego porodu, informowanie o prostych, sprawdzonych i efektywnych kosztowo rozwiązaniach i wywołanie współczucia dla rodzin, które doświadczyły przedwczesnego porodu. W tym roku Światowy Dzień Wcześniaka jest obchodzony po raz drugi, a działania
z nim związane wspierają kampanię Każda Kobieta Każde Dziecko, kierowaną przez sekretarza generalnego ONZ Ban Ki-moona oraz akcję Odnowiona obietnica.

Przedwczesny poród jest naprawdę globalnym problemem dotykającym rodziny w całym świecie. Ponad sześćdziesiąt procent przedwczesnych porodów ma miejsce w Azji Południowej i Afryce Subsaharyjskiej, jednak problem porodów przedwczesnych nie ogranicza się tylko do krajów o niskim dochodzie, wśród
10 krajów z największą liczbą przedwczesnych porodów znajdują się na przykład Stany Zjednoczone i Brazylia.

2. Główne przesłania promujące Światowy Dzień Wcześniaka

Główna Wiadomość: Przedwczesny poród jest największą na świecie przyczyną śmierci dzieci, powodując ponad 1 mln zgonów każdego roku, jednak 75 procent dzieci może zostać uratowanych bez pomocy najnowszych technologii.

Co roku dochodzi do 12,6 milionów umiarkowanych lub późnych porodów wcześniaków

• Około 85% z 15 mln dzieci rodzących się przedwcześnie każdego roku zostanie urodzonych pomiędzy
  32. a 37. tygodniem ciąży.
• Ponad milion dzieci umiera każdego roku z powodu powikłań związanych z przedwczesnym porodem, ale dzieci urodzone jako umiarkowane i późne wcześniaki powinny być w stanie przeżyć, jeśli zapewni im się dostęp do prostej i niedrogiej opieki.

Ponad 75 procent wcześniaków może zostać uratowanych bez pomocy najnowszych technologii

• Niezbędna opieka nad noworodkiem może uratować życie ? dzieci muszą być trzymane w cieple
  i w czystych warunkach, karmione piersią, przy jednoczesnym zapewnieniu, że dzieci, które mają problemy oddechowe, w razie potrzeby uzyskają natychmiastową pomoc i będą reanimowane. Istotne znaczenie ma szybkie rozpoznanie i leczenie zakażeń przy pomocy antybiotyków.

Zapobieganie jest następnym etapem

• Nowa analiza opublikowana w czasopiśmie The Lancet pokazuje, że kraje o wysokim dochodzie mogą do roku 2015 zmniejszyć liczbę przedwczesnych porodów o pięć procent.
• Musimy dowiedzieć się więcej o zapobieganiu przedwczesnym porodom, a do przyspieszenia postępów konieczne są strategiczne inwestycje w innowacje i badania.

Państwa składają nowe zobowiązania i podejmują działania

• W Światowym Dniu Wcześniaka kilka krajów ogłosi swoje zobowiązania do ograniczenia liczby zgonów wśród przedwcześnie urodzonych dzieci.
• Planowane w wielu krajach wydarzenia mają zwrócić uwagę opinii publicznej na problem przedwczesnego porodu i wskazać, że prosta opieka może uratować wiele dzieci.
• Każdy z nas, specjalistów, decydentów oraz rodziców może zwrócić większą uwagę na ten zaniedbany temat i przyspieszyć zmiany ułatwiające ochronę życia wcześniaków.

Co roku 15 milionów dzieci rodzi się zbyt wcześnie

• Więcej niż jedno na 10 dzieci rodzi się przedwcześnie, wpływając na życie rodzin na całym świecie.

 

Współczynnik przedwczesnych porodów rośnie

• Z wiarygodnych danych wynika, że liczba urodzeń wcześniaków rośnie prawie we wszystkich krajach.
• Wcześniactwo jest główną przyczyną zgonów noworodków (niemowlęta w pierwszych czterech tygodniach życia), a obecnie drugą przyczyną śmierci po zapaleniu płuc u dzieci w wieku poniżej 5 lat.

 

Należy przyspieszyć profilaktykę przedwczesnych porodów

• Planowanie rodziny i zwiększenie równouprawnienia kobiet, a zwłaszcza młodzieży oraz poprawa jakości opieki przed, pomiędzy i podczas ciąży może przyczynić się do ograniczenia liczby urodzeń wcześniaków.
• Do przyspieszenia postępu w tej dziedzinie konieczne są strategiczne inwestycje w innowacje i badania.

 

Wcześniaki mogą być obecnie ratowane poprzez nieskomplikowaną i tanią opieką

• Ponad 75% zgonów z powodu powikłań urodzeń wcześniaków można zapobiec, nawet jeśli nie mamy dostępu do neonatologicznego oddziału intensywnej opieki.

Każdy ma swoją rolę do odegrania

• Każdy może pomóc zapobiegać przedwczesnym porodom i poprawić opiekę nad wcześniakami, przyspieszając postęp na drodze do zmniejszenia do roku 2025 liczby zgonów z powodu przedwczesnego porodu o połowę.

Dane globalne i z poszczególnych państw

 

 

Dane globalne

Każdego roku na całym świecie co najmniej 15 milionów dzieci rodzi się zbyt wcześnie – przed ukończonym 37.  tygodniem ciąży ? to jest jedno na 10 dzieci.[1] Przedwczesny poród jest główną przyczyną zgonów noworodków, powodując śmierć ponad miliona dzieci w wyniku powikłań i jest również drugą przyczyną zgonów dzieci na całym świecie, po zapaleniu płuc.[2]Dzieci, które przeżyły przedwczesny poród, mogą być niepełnosprawne przez całe życie. Kraje, przechodząc do ostatniego etapu realizacji 4. Milenijnego Celu Rozwoju w zakresie przeżywania dzieci, zobowiązały się również do poparcia akcji Odnowiona obietnica,
a uzyskanie postępów w zmniejszeniu śmiertelności noworodków było wielokrotnie wskazywane jako główna przeszkoda. Zajęcie się problemem przedwczesnych porodów i poprawa opieki na wcześniakami jest kluczem do zmniejszenia liczby zgonów noworodków.

Ciężar przedwczesnego porodu pozostaje najwyższy w regionach o najmniejszej ilości zasobów ludzkich. Ponad sześćdziesiąt procent przedwczesnych porodów ma miejsce w Azji Południowej i Afryce Subsaharyjskiej, gdzie mamy do czynienia z potężnym niedoborem wykwalifikowanych pracowników służby zdrowia – zarówno położnych, jak i lekarzy. Zamieszkałe przez zaledwie 11% ludności świata, wszystkie, poza dwoma, z 11 krajów o najwyższej liczbie urodzeń wcześniaków, przekraczającej 15 procent, są położone
w Afryce Subsaharyjskiej, w której pracuje tylko 3% światowych pracowników służby zdrowia.[3] Jednak problem porodów przedwczesnych nie ogranicza się do krajów o niskich dochodach. Stany Zjednoczone
i Brazylia również znajdują się wśród 10 krajów o największej liczbie przedwczesnych porodów. Przedwczesny poród jest naprawdę globalnym problemem, dotykającym rodziny w całym świecie. Ponad 75 procent dzieci urodzonych zbyt wcześnie można uratować bez stosowania najnowszych technologii.

Statystyki światowe

Łączna liczba urodzonych wcześniaków (2011) 85% porodów przedwczesnych występuje między 32 a 37 tygodniem ciąży	15 milionów1
Wskaźnik przedwczesnych urodzeń (2010)	11 na 100 żywych urodzeń
Zgony z powodu komplikacji przy urodzeniach wcześniaków (2011)	1 milion2
Odsetek zgonów noworodków, które wynikają z komplikacji przy przedwczesnym porodzie	35%2
Odsetek zgonów wcześniaków przed piątym rokiem życia (2011)	43%2
Średnia roczna stopa spadku: Wskaźnik śmiertelności matek w latach 1990 i 2010 (MDG 5) Śmiertelność dzieci w wieku 1-59 miesięcy między 1990 a 2011 (MDG 4) Wskaźnik śmiertelności noworodków w latach 1990 i 2011 (MDG 4)	3,2%[4] 3,0%[5] 1,8%
Porody wspomagane (%)	60%[6]
Liczba lekarzy, pielęgniarek i położnych na 10.000 mieszkańców. (Światowa Organizacja Zdrowia zaleca 23 na 10.000 mieszkańców)	–

Fakty dla krajów

Wielka Brytania

Łączna liczba urodzonych wcześniaków (2011) Pozycja pod względem liczby przedwczesnych porodów (2011) Pozycja pod względem wskaźnika przedwczesnych urodzeń (2010)	59 6001 46 134
Całkowita liczba zgonów z powodu komplikacji przy urodzeniach wcześniaków (2011) Pozycja pod względem całkowitej liczby zgonów z powodu komplikacji przy urodzeniach wcześniaków (2011)	6.4002 33
Odsetek zgonów noworodków, które wynikają z komplikacji przy przedwczesnym porodzie	52%2
Odsetek zgonów wcześniaków przed piątym rokiem życia (2011)	59%2
Średnia roczna stopa spadku w latach 1990 i 2011: Wskaźnik śmiertelności matek w latach 1990 i 2010 (MDG 5) Śmiertelność dzieci w wieku 1-59 miesięcy między 1990 a 2011 (MDG 4) Wskaźnik śmiertelności noworodków w latach 1990 i 2011 (MDG 4)	Wzrost o 0.9%4 3,6%5 2,1%5
Porody wspomagane (%)	99%2
Liczba lekarzy, pielęgniarek i położnych na 10.000 mieszkańców. (Światowa Organizacja Zdrowia zaleca 23 na 10.000 mieszkańców)	–

 

Stany Zjednoczone

Łączna liczba urodzonych wcześniaków (2011) Pozycja pod względem liczby przedwczesnych porodów (2011) Pozycja pod względem wskaźnika przedwczesnych urodzeń (2010)	520.0601 6 54
Całkowita liczba zgonów z powodu komplikacji przy urodzeniach wcześniaków (2011) Pozycja pod względem całkowitej liczby zgonów z powodu komplikacji przy urodzeniach wcześniaków (2011)	6.4002 33
Odsetek zgonów noworodków, które wynikają z komplikacji przy przedwczesnym porodzie	35%2
Odsetek zgonów wcześniaków przed piątym rokiem życia (2011)	57%2
Średnia roczna stopa spadku w latach 1990 i 2011: Wskaźnik śmiertelności matek w latach 1990 i 2010 (MDG 5) Śmiertelność dzieci w wieku 1-59 miesięcy między 1990 a 2011 (MDG 4) Wskaźnik śmiertelności noworodków w latach 1990 i 2011 (MDG 4)	Wzrost o 2.8%4 2,7%5 1,3%5
Porody wspomagane (%)	99%2
Liczba lekarzy, pielęgniarek i położnych na 10.000 mieszkańców. (Światowa Organizacja Zdrowia zaleca 23 na 10.000 mieszkańców)	–

---

[1] Blencowe H, Cousens S, Oestergaard M, Chou D, Moller AB, Narwal R, Adler A, Garcia CV, Rohde S, Say L, Lawn JE. National, regional, and worldwide estimates of preterm birth rates in the year 2010 with time trends since 1990 for selected countries: a systematic analysis and implications (Krajowe, regionalne i światowe szacunki dotyczące współczynnika przedwczesnych urodzeń w roku 2010 i trendy od roku 1990 dla wybranych krajów: analiza systematyczna i wnioski). The Lancet, czerwiec 2012. 9;379(9832):2162-72. Country estimates updated with The UN Inter-agency Group for Child Mortality Estimation (Krajowe szacunki zaktualizowane przez Międzyagencyją Grupę ds. Szacunków Śmiertelności Dzieci ONZ), 2012.

[2] Liu L, Johnson HL, Cousens S, Lawn JE i in. 2012. Global, regional, and national causes of child mortality in 2000?2010: an updated systematic analysis (Światowe, regionalne i krajowe przyczyny śmiertelności dzieci w latach 2000 – 2010: uaktualniona analiza systematyczna). The Lancet, czerwiec 2012. doi:10.1016/S0140-6736(12)60560-1. Country estimates updated with The UN Inter-agency Group for Child Mortality Estimation (Krajowe szacunki zaktualizowane przez Międzyagencyją Grupę ds. Szacunków Śmiertelności Dzieci ONZ), 2012.

[3] Światowa Organizacja Zdrowia. Światowy Atlas Pracowników Służby Zdrowia Genewa: Światowa Organizacja Zdrowia, 2010. http://www.who.int/workforcealliance/

[4] Obliczone na podstawie szacunków opublikowanych przez WHO. 2012. Poziomy i trendy w śmiertelności matek: 1990 do 2010. Genewa: Światowa Organizacja Zdrowia.

[5] Obliczone na podstawie szacunków opublikowanych przez Międzyagencyją Grupę ds. Szacunków Śmiertelności Dzieci ONZ, 2012.

[6] UNICEF. Stan dzieci na świecie 2011. Nowy Jork: United Nations Children?s Fund, 2011.

Warszawa, 24 listopada 2011 r.

Podpisanie w Parlamencie Europejskim ?Apelu o działanie na rzecz zdrowia wcześniaków?

 

W dniu 23 listopada 2011 r. w Parlamencie Europejskim w Brukseli z inicjatywy Fundacji Wcześniak oraz EFCNI odbyła się uroczysta prezentacja oraz podpisanie ?Apelu o działanie na rzecz zdrowia wcześniaków?, którego pełna treść dostępna jest na stronie internetowej Fundacji Wcześniak (www.wczesniak.pl)

Jest to apel wzywający do podjęcia działań na rzecz zapewnienia dzieciom urodzonym przed 36. tygodniem ciąży w Polsce oraz w krajach Unii Europejskiej najlepszego z możliwych startów w życiu. Apel skierowany jest do polityków w krajach członkowskich Unii Europejskiej oraz członków Parlamentu Europejskiego, lekarzy neonatologów, przedstawicieli sektora prywatnego (producentów szczepionek, leków oraz aparatury medycznej ratującej życie wcześniaków), fundacji i stowarzyszeń rodziców wcześniaków, badaczy oraz środowisk akademickich w celu zjednoczenia działań.

dr Tomasz Makaruk ? prezes zarządu Fundacji Wcześniak, przemawiając w Parlamencie Europejskim zwrócił szczególną uwagę na aspekt konieczności przedłużenia urlopów macierzyńskich dla matek dzieci urodzonych przed 36. tygodniem ciąży. ?Urlop macierzyński matki wcześniaka kończy się zazwyczaj, zanim dziecko zostanie wypisane ze szpitala. Fakt ten ma destrukcyjne działanie na relacje matki
i nowo narodzonego dziecka oraz na rozwój kariery zawodowej kobiet. Uważam to za niesprawiedliwe
i apeluję o zjednoczenie działań prowadzących do zmiany prawodawstwa, tak aby urlopy macierzyńskie matek wcześniaków rozpoczynały się od dnia wypisania dziecka ze szpitala, a nie od dnia urodzenia dziecka? ? powiedział w Parlamencie Europejskim dr Tomasz Makaruk, prezes Zarządu Fundacji Wcześniak.

Inicjatywę ?Apelu o działanie na rzecz zdrowia wcześniaków? wsparła Poseł Parlamentu Europejskiego Pani Sidonia Elżbieta Jędrzejewska, która przemawiała na kongresie EFCNI w dniu 22 listopada 2011 r. poprzedzającym ogłoszenie raportu. Pani Poseł uczestniczyła także w uroczystości ogłoszenia raportu oraz podpisała się pod jego treścią.

Jestem szczerze wdzięczna organizatorom oraz EFCNI za zaangażowanie mnie w tematykę wcześniactwa oraz zaproszenie do podpisania ?Apelu o działanie na rzecz zdrowia wcześniaków?. Uważam to za bardzo istotny temat, nie tylko z medycznego punktu widzenia, ale także z perspektywy społecznej oraz politycznej. Musimy zdać sobie sprawę, że zdrowie i spełnione życie zaczyna się w momencie narodzin, a nawet w czasie ciąży. Powinniśmy zrobić wszystko co w naszej mocy, aby zapewnić najwyższe standard opieki medycznej zarówno kobietom w ciąży, jak również ich dzieciom ? powiedziała Sidonia Elżbieta Jędrzejewska poseł do Parlamentu Europejskiego.

Realizacja celów ?Apelu o działanie na rzecz zdrowia wcześniaków? możliwa będzie, jeżeli posłowie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Parlamentu Europejskiego zwrócą szczególną uwagę na 10 kluczowych aspektów, które umożliwią realizację powyższego celu:

1. Uznanie, iż opieka okołoporodowa oraz opieka nad wcześniakami są jednymi z najważniejszych priorytetów opieki zdrowotnej.
2. Wdrożenie narodowych strategii minimalizacji ryzyk prowadzących do porodów przedwczesnych.
3. Zagwarantowanie wcześniakom równego poziomu dostępu do najwyższej jakości opieki medycznej.
4. Zapewnienie szkoleń dla pediatrów w zakresie kluczowych aspektów wcześniactwa.
5. Zachęcanie do opieki medycznej nad wcześniakami, w której lekarze na bieżąco współpracują
   z  rodzicami w szczególności na oddziałach neonatologicznych.
6. Dostarczenie równego i łatwego dostępu do informacji, porady, wsparcia, edukacji oraz szkoleń dla rodziców wcześniaków.
7. Promowanie praw rodziców w zakresie dostępu do właściwego wsparcia psychologicznego
   i opieki społecznej.
8. Wdrożenie na szeroką skalę kampanii budującej świadomość konieczności promowania zdrowych zachowań w okresie ciąży, aby przeciwdziałać przedwczesnym porodom.
9. Ustanowienie zharmonizowanych i zunifikowanych we wszystkich krajach Unii Europejskiej procesów gromadzenia danych o rozwoju wcześniaków.

10.  Zapewnienie finansowania badań w zakresie zdrowia wcześniaków.

?Zdrowy start w życiu w momencie narodzin kładzie fundament zdrowego życia każdego człowieka. Jakkolwiek każdego roku w krajach Unii Europejskiej rodzi się 500.000 wcześniaków ? średnio jedno dziecko na dziesięć. Oznacza to, że nie tylko Europa powiększa się o ogromną liczbę dzieci o znacząco wrażliwszym stanie zdrowia, ale także, że liczba dorosłych osób, które urodziły się przedwcześnie, stale wzrasta? ? napisała we wstępie do ?Apelu o działanie na rzecz zdrowia wcześniaków? dr Angelika Niebler ? posłanka Parlamentu Europejskiego.

Pomimo iż apel skierowany jest do określonych środowisk, KAŻDY Z POLAKÓW może go wesprzeć przez odwiedzenie strony www.ene-mene-mini.eu oraz oddanie swojego głosu poparcia na rzecz dobra wcześniaków. Zajmuje to? 30 sekund, a równocześnie ma wielkie znaczenie, gdyż pozwala pokazać politykom wagę problemu oraz szerokie spektrum poparcia.

Plik raportu można pobrać ze strony www.wczesniak.pl

WCZEŚNIAKI W POLSCE ? DANE I STATYSTYKI

W Polsce rocznie rodzi się 314 000 dzieci, z czego 5,5% stanowią dzieci urodzone z masą poniżej 2,5 kg, w tym 0,46% to dzieci z masą 500?999 g (odsetek urodzeń poniżej 37. tyg. ciąży wynosi 6,7%). Wskaźniki te dynamicznie maleją, gdyż w 1990 roku wynosiły odpowiednio 7,6% oraz 0,9%, czego zasługą jest wprowadzenie w 1995 roku trójstopniowego systemu opieki perinatalnej, którego jednym z celów jest zapewnienie, aby porody dzieci z wagą poniżej 900 g odbywały się w szpitalu 3. stopnia poziomu opieki.

Umieralność okołoporodowa w 2010 roku wyniosła 47,68% w grupie dzieci urodzonych z masą 500?999 g, 4,13% w grupie dzieci z masą 1000?2499 g i 0,16% powyżej 2500 gram. Liczby te były dwukrotnie wyższe w 1990 roku, kiedy to w grupie dzieci urodzonych z masą 500?999 g umieralność okołoporodowa wynosiła ponad 85,78% (źródło: Fundacja Wcześniak Rodzice-Rodzicom).

W Unii Europejskiej rodzi się każdego roku 500 000 wcześniaków ? jeden na dziesięć noworodków. Jak widać, noworodki urodzone przedwcześnie stanowią największą grupę pacjentów dziecięcych w Europie. Liczba porodów przedwczesnych w Europie waha się pomiędzy 6,3% a 11,4%.

O FUNDACJI WCZEŚNIAK

Fundacja Wcześniak Rodzice-Rodzicom powstała w 2003 roku z inicjatywy rodziców wcześniaka pod patronatem merytorycznym Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie. Od 2010 r. jest organizacją pożytku publicznego (KRS: 0000191989). Głównym obszarem działań jest szeroko rozumiana pomoc rodzicom dzieci urodzonych przed 36. tygodniem ciąży w postaci dostępu do informacji, fachowej literatury, grup wsparcia działających przy Programie Mentor, wsparcia finansowego oraz kontaktów z innymi rodzicami wcześniaków zaprzyjaźnionych z Fundacją.

DR TOMASZ MAKARUK ? BIOGRAFIA

dr Tomasz Makaruk ? jest założycielem, jednym z głównych fundatorów oraz prezesem zarządu Fundacji Wcześniak, która została zarejestrowana w 2003 r.

Obronił doktorat w zakresie nauk ekonomicznych w Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie Szkoły Głównej Handlowej (www.sgh.waw.pl). Jest absolwentem Managing Professional Service Firms w ramach  Harvard Business School Executive Education. Podczas ponadośmioletniej pracy pro bono na rzecz Fundacji Wcześniak dr Tomasz Makaruk jest współtwórcą sukcesu kampanii reklamowej w zakresie fundrisingu ?Wcześniaki. Sprawa wielkiej wagi? .

Jest współwłaścicielem Spółki i360 (www.i360.com.pl) specjalizującej się we wdrażaniu oraz zarządzaniu programami lojalnościowymi oraz twórcą bloga z zakresu programów lojalnościowych (www.marketingbusinessblog.pl). dr Tomasz Makaruk płynnie włada 3 językami.

O EFCNI

Europejska Fundacja na rzecz Opieki nad Noworodkiem (EFCNI) jest pierwszą organizacją ogólnoeuropejską reprezentującą interesy noworodków, wcześniaków oraz ich rodzin. Fundacja łączy rodziców, lekarzy i innych pracowników medycznych we wspólnym celu poprawy długoterminowego stanu zdrowia noworodków i wcześniaków poprzez zapewnienie najlepszej możliwej profilaktyki, leczenia, opieki oraz wsparcia. EFCNI utrzymuje się dzięki darowiznom firm oraz osób prywatnych. Więcej informacji znajdziecie Państwo na stronie: www.efcni.org

W celu uzyskania dalszych informacji prosimy o kontakt z:

Contact at EFCNI:	Kontakt do Fundacji Wcześniak:
Silke Mader, Chairwoman	dr Tomasz Makaruk, Prezes Zarządu
silke.mader@efcni.org	tomasz.makaruk@wczesniak.pl
+49-170-169 56 04	+48 601 251 428

Carring for tomorrow – EFCNI White Paper on Maternal and Newborn health and Aftercare Services

—————————————————————–

Warszawa, 17 listopada 2011 r.

—————————————————————–

Warszawa, 31 stycznia 2011 r.

Małgorzata Ostrowska-Królikowska Ambasadorem Fundacji Wcześniak

Małgorzata Ostrowska-Królikowska została Ambasadorem Fundacji Wcześniak i występuje w społecznej kampanii reklamowej Fundacji prowadzonej pod tytułem ?Wcześniaki. Sprawa wielkiej wagi?.

Celem kampanii jest promowanie świadomego wcześniactwa oraz wzrost świadomości Fundacji Wcześniak. Kampania, która rozpoczyna się 20 stycznia i trwa do 30 kwietnia 2011 r., prowadzona będzie w kinach, prasie oraz w mediach społecznościowych, w tym przede wszystkim na stronach Fundacji Wcześniak na portalu Facebook (www.facebook.pl/wczesniak) oraz www.wczesniak.pl.

Kampania ?Wcześniaki. Sprawa wielkiej wagi? składa się z 3 odsłon, w których dzieci urodzone przed 36. tygodniem ciąży porównują swoją wagę urodzeniową do wagi produktów wykorzystywanych w życiu codziennym. W każdej z odsłon kampanii występuje Małgorzata Ostrowska-Królikowska.

W pierwszej odsłonie kampanii występuje 5-letnia Berenika Brzóska, która urodziła się w 6. miesiącu ciąży z wagą 490 gramów. W spocie dziewczynka porównuje swoją wagę do wagi pluszowego misia.

Fundacja Wcześniak jest organizacją pożytku publicznego niosącą pomoc rodzicom dzieci urodzonych przed 36. tygodniem ciąży. Fundacja Wcześniak powstała w 2004 r. z inicjatywny rodziców wcześniaka oraz Instytutu Matki i Dziecka. Przez pierwsze 5 lat rozwijała się ze środków własnych fundatorów, co umożliwiło przygotowanie bazy wiedzy o wcześniakach na stronie www.wczesniak.pl, wydanie poradnika dla rodziców wcześniaków ?Wcześniak. Pierwsze 6 lat życia” oraz zbudowanie sieci rodzin rodziców wcześniaków zrzeszonych w ramach Programu Mentor. Fundacja Wcześniak uzyskała status Organizacji Pożytku Publicznego w 2010 r. Kampania ?Wcześniaki. Sprawa wielkiej wagi? jest pierwszą kampanią społeczną przygotowaną w historii Fundacji.

Małgorzata Ostrowska-Królikowska to znana aktorka telewizyjna, teatralna i filmowa. Obecnie gra postać Grażyny Lubicz w serialu Klan. Ponieważ jej piąte dziecko jest wcześniakiem, użyczyła swojego wizerunku na potrzeby kampanii Fundacji Wcześniak, której misją jest pomoc rodzicom wcześniaków.

Dalszych informacji udziela:

dr Tomasz Makaruk, Prezes Zarządu Fundacji

tomasz.makaruk@wczesniak.pl; kom: 601.25.14.28; skype: tomasz.makaruk

—————————————————————–

Warszawa, 10 marca 2011 r.

Małgorzata Ostrowska-Królikowska pomaga wcześniakom

 

 

W Polsce rodzi się około 24 000 wcześniaków rocznie, z czego ponad 3500 nie przekracza wagi 1500 g. Tak mała masa ciała oraz niedojrzały układ oddechowy i immunologiczny stanowią ogromne ryzyko powikłań zdrowotnych. Jedyną szansą na prawidłowy rozwój jest zagwarantowanie maluchom specjalistycznej opieki w szpitalu, a następnie w domu. Wielu rodziców nie ma środków, aby zapewnić swoim dzieciom konieczną rehabilitację, konsultacje medyczne czy zalecane terapie. Fundacja Wcześniak powstała, aby wspierać takich rodziców, a przede wszystkim ich dzieci. Jednak, aby działać i pomagać, potrzebuje funduszy. Małgorzata Ostrowska-Królikowska, mama wcześniaka, włączyła się w kampanię ?Wcześniaki. Sprawa wielkiej wagi? i zachęca do przekazania 1% podatku na Fundację Wcześniak.

 

WCZEŚNIACTWO ? PROBLEM MAŁO ZNANY

Zdrowy płód osiąga dojrzałość między 38. a 42. tygodniem ciąży, średnio waży 3500 g i ma ok. 50 cm długości. Natomiast wcześniak przychodzi na świat przed końcem 36. tygodnia ciąży, a jego
masa ciała jest często skrajnie niska, zdarza się, że nie przekracza 1000 g. Zwykle maleństwa od pierwszych chwil życia mają problemy zdrowotne i zaburzenia rozwoju. Cierpią na niedokrwistość, zespół zaburzeń oddychania, dysplazję oskrzelowo-płucną czy martwicze zapalenie jelit, a to wszystko sprawia, że muszą być otoczone szczególną opieką i poddane specjalistycznym zabiegom. Mimo że nie wszystkie dzieci urodzone przedwcześnie wymagają rehabilitacji, to każde powinno być pod stałą kontrolą neurologa dziecięcego i fizjoterapeuty. Dzięki tej opiece wiele wcześniaków dorównuje,
a nawet prześciga w rozwoju fizycznym i intelektualnym dzieci urodzone o czasie, a problem wcześniactwa zostaje zapisany tylko w ich metryce.

WCZEŚNIAKI ? SPRAWA WIELKIEJ WAGI

Fundacja Wcześniak, która troszczy się o tych najmniejszych i dba o zapewnienie im jak najlepszej opieki, realizuje społeczną kampanię ?Wcześniaki. Sprawa wielkiej wagi?. W jej ramach przygotowano spoty
z udziałem dzieci przedwcześnie urodzonych. W jednym z nich występuje 5-letnia Berenika, która urodziła się w 6. miesiącu ciąży z wagą 490 gramów i ważyła tyle, co jej pluszowy miś. Obecnie jest zdrowa, jednak nie byłoby to możliwe bez odpowiedniej pielęgnacji i ciężkiej pracy lekarzy, pielęgniarek, rehabilitantów, a także rodziców ? wyedukowanych i świadomych zagrożeń towarzyszących przedwczesnym narodzinom. Spoty można obejrzeć na stronie www.wczesniak.pl.

MAMA WCZEŚNIAKA RUSZA NA POMOC

Małgorzata Ostrowska-Królikowska jest ambasadorką Fundacji Wcześniak i całym swoim sercem zaangażowała się w walkę o życie i zdrowie maluchów. Aktorka sama jest mamą wcześniaka. Doskonale wie, z czym wiąże się wcześniactwo i jak ważną rolę odgrywa zapewnienie przedwcześnie urodzonym dzieciom doskonałej opieki medycznej. Niestety, aby zaspokoić wszystkie ich potrzeby oraz dać im szansę, aby mogły prawidłowo się rozwijać i wychowywać, niezbędne jest pozyskanie odpowiednich środków finansowych. Ambasadorka, wraz z Fundacją Wcześniak,  apeluje do wszystkich osób o dużej wrażliwości, aby przekazali 1% swojego podatku na rzecz fundacji. Fundacja Wcześniak ma nadzieję, że rozpoczęta kampania ?Wcześniaki. Sprawa wielkiej wagi” przyczyni się do lepszego zrozumienia sytuacji dzieci przedwcześnie narodzonych, a pozyskane z 1% fundusze pozwolą na dalszą aktywność w kierunku promowania świadomego wcześniactwa i pomocy najmniejszym dzieciom.

1% podatku: Fundacja Wcześniak, KRS  0000191989

Konto Fundacji: PKO S.A. Oddział w Piasecznie, Nr konta: 28 1240 6351 1111 0000 4811 2608

Dziękujemy za wszelką okazaną pomoc!

 

Biuro fundacji:

Fundacja Wcześniak Rodzice-Rodzicom

ul. Warszawska 32b m. 34

05-500 Piaseczno

e-mail: wczesniak@wczesniak.pl

Zapraszamy na stronę internetową fundacji: www.wczesniak.pl

Dalszych informacji udziela:

dr Tomasz Makaruk, Prezes Zarządu Fundacji

tomasz.makaruk@wczesniak.pl; kom: 601 251 428; skype: tomasz.makaruk